Dwars door het binnenland van Finland

De weg van Paksuniemi naar Joensuu was genieten. Wat je in Finland en eigenlijk overal altijd moet doen is niet de weg nemen die de navigatie aangeeft, maar zelf iets uitdokteren. Ik reed langs het prachtige meer naar een veerboot, de ‘lossi’: overal waar geen bruggen zijn, zijn gratis veerboten met prachtige uitzichten over de meren. De laatste kilometers naar Joensuu waren tot mijn schrik vierbaans, dat was ik al lang niet tegengekomen en was weer even wennen.

Joensuu is naar Finse begrippen een vrij grote stad met 75.000 inwoners. Het is de enige echte stad in Karelië en heeft dus een belangrijke regionale functie, een bestuursfunctie en een grote universiteit. Het is ook een stad met flinke ambities: er wordt uitgebreid, zowel wat betreft nieuwe woonwijken als op het gebied van bedrijventerreinen en de moderne binnenvaarthaven. Ook is er veel om het leven aangenaam te maken zoals restaurants, terrasjes, theater, concerten, festivals etc. Dus je denkt, wow, Joensuu heeft het! En het is ook een levendige, gezellige stad, maar … Joensuu is wél leuk, maar niet mooi. Het centrum van de stad ligt rondom een groot marktplein met daaromheen gebouwen met als enig mogelijke omschrijving ‘lelijke Oostblok woon- en werkkazernes’. Er is slechts één gebouw waar een architect zijn best op heeft gedaan: het gemeentehuis annex theater. Ik vermoed dat er tijdens de opbouw van de stad nog een flinke Russische invloed heerste, immers de communisten hebben graag grote pleinen om parades te houden. Ik begrijp het eerlijk gezegd niet. Die designgevoelige, hippe, hypermoderne Finnen die niet even denken, hup, weg ermee, afbreken dat hele centrum, we ontwerpen een compleet nieuwe city aan de rivier met de allerprachtigste moderne architectuur ooit. Ze kunnen het! Dat is zeker.

Wandelen en fietsen

Ik kwam steeds verder noordelijk en Finland werd steeds mooier. Het land is redelijk vlak, dus je kan er uren wandelen en ook heel goed fietsen. In en rond de steden en dorpen zijn meestal vrij liggende fietspaden aangelegd. Daarbuiten kan je prima fietsen op de gewone wegen: de Finnen fietsen en skeeleren zelf ook veel, dus automobilisten zijn het gewend. Bovendien is het verkeer nergens druk. Zo kwam het dat wat bedoeld was als tussenstop, een wat langer verblijf werd omdat het er zo ontzettend mooi was:  Seinävuoren rotkolakso, een eindje de weg af bij Tuusniemi. Een uitzichtpunt over een kloofje, een meer waar je omheen kunt wandelen, maar ook in kan zwemmen en een parkeerplaats om te overnachten. Zoals heel vaak in Finland was het strandje aan het meer voorzien van toilet, vuurplaats, picknicktafels en alles wat je maar nodig hebt voor een fijne tijd aan het water. Ik kreeg nog een cadeautje van de natuur: op het meertje zwom een familie roodkeelduikers, die niet zo heel veel meer voorkomen.  

Juankoski

Ik moest mezelf losrukken van het idyllisch gelegen meertje, maar op een gegeven moment reed ik toch weg en kwam terecht in Juankoski, een oud industrieel stadje. Er staat een inmiddels gesloten grote ijzerfabriek uit de 19^e eeuw die af en toe te bezoeken is en ook een museum heeft. Nadat de ijzerfabriek ter ziele ging is er aan de achterkant een nieuwe kartonfabriek gebouwd. Omdat Juankoski dus al heel lang grote industrie heeft, hebben diverse andere zware bedrijven zich hier gevestigd. Het resultaat is dat Juankoski voor mij anders oogde dan de stadjes die ik tot dan toe gezien had: het had een centrumpje waar wat stoere jeugd rondhing en een enorm grote bar/discotheek. Juankoski blijkt een van de centra van de Finse rockmuziek te zijn. Een in Finland bekend zanger, Juice Leskinen, komt uit Juankoski en maakte het eerste popliedje in de Finse taal: ‘Juankoski here I come. Dit was in Finland een muzikale revolutie vergelijkbaar met toen wij in Nederland door ‘Oerend Hard’ ontdekten dat je best in dialect kan zingen.

Verder ging het naar Nilsiä, wat net als Juankoski een echt centrumpje heeft. De meeste Finse steden hebben een groot centraal plein en de dorpen niet veel meer dan een kruispunt met benzinestations en supermarkten. Maar Nilsiä had een klein marktje, terrasjes en wat winkels. Rond Nilsiä zijn talloze mooie plaatsen om te overnachten aan een mooi meer, maar soms wil je wel eens wat anders: ik reed naar Tahko, een internationaal bekend ski- en sportcentrum met een hele grote parkeerplaats. Ik was van plan hier flink rond te kijken, maar helaas: dat weekend zou de Iron Man Triatlon, een internationaal sportevenement, plaatsvinden. Het was zaak om op tijd weg te zijn om de tot racefietsbaan omgetoverde weg nog op te mogen. Verrassend was dat waar veel Finse huizen in steden vierkante flats zijn, de vakantie appartementen in Tahko de uitstraling van Oostenrijkse chalets hebben. 

Kajaani

Via Iisalmi waar niet zo heel veel over te vertellen is, kwam ik aan in Kajaani. Ook hier bestond het centrum weer uit een groot, vierkant plein omringd door vrij lelijke gebouwen. Maar Kajani heeft meer: midden in de rivier ligt een kasteelruïne uit 1604, de Kajanenborg. Er is vreemd genoeg niet zo heel veel van de ruïne te zien omdat een belangrijke toegangsweg tot de stad dwars over de ruïnes heen is aangelegd. Maar ik was vooral gestopt in Kajaani vanwege een piepklein kanaaltje, het Ämmäkoskikanaal, dat een flink verval tussen twee meren overbrugt. In vroeger tijden werd het gebruikt voor de teerboten: Finland was de grootste leverancier van Europa van teer en het teer werd in grote vaten met lange roeiboten naar Oulu gebracht en van daaruit verscheept. In onder andere Nederland werd het Finse teer vooral gebruikt om houten schepen te breeuwen. Zodra de spoorweg was aangelegd was het afgelopen met de teerboten. In de jaren ’80 van de vorige eeuw is het kanaal in volle glorie hersteld en nu vindt er jaarlijks een roeiwedstrijd met teervletten plaats.

Waar stond Lily de camper?

Inmiddels moet ik steeds vaker gebruik maken van de Park4Night app. In Finland geldt het ‘allemansrecht’ wat betekent dat je vrij mag staan zolang je anderen niet lastig valt en de natuur niet vernielt. In praktijk betekent dat dat je mag overnachten op parkeerplaatsen, bijvoorbeeld in de stad, maar ook bij strandjes. Campercontact heeft slechts weinig van deze mooie, meestal gratis plekjes, Park4Night gelukkig veel meer.

Joensuu: Campercontact site nummer 23019: een uitstekende stadscamping, dichtbij het centrum en van alle gemakken voorzien.

Tuusniemi: Park4Night site nummer252547: een droomplaats bij een prachtig meertje. Fijn wandelgebied.

Tahko: Park4Night site nummer 172743: de parkeerplaats van het internationale (winter)sportcentrum

Iisalmi: Park4Night site nummer 249447: rustig gelegen parkeerplaats aan het water.

Kajaani: Park4Night site nummer 258581: zeer centrale en toch redelijke rustige parkeerplaats.