Met de camper door het voormalige DDR

Dömitz, Mecklenurg-Voor-Pommeren

Enige tijd geleden zag ik een foto van een spoorbrug die zomaar in het niets ophield. Die brug wilde ik in het echt zien, omdat ik begreep dat deze symbool stond voor waar West-Europa ophield en waar de trein tot de val van de muur simpelweg niet verder reed.

Het duurde even voor ik hem gevonden had. Typisch zo’n locatie waar je niet komt zonder camper: aan de oever van de Elbe, grofweg tussen Hamburg en Berlijn. Het was een raar gezicht, zo’n brug die nergens naartoe gaat. De Dömitzer Eisenbahnbrücke kwam in bedrijf op 18 december 1873 en in totaal was hij 1050 meter lang. Op 20 april 1945 werd de brug gebombardeerd en niemand nam daarna de moeite om hem weer op te bouwen: voor beide zijden leidde de brug nergens meer heen. Het oostelijke gedeelte van de brug is afgebroken, het westelijke gedeelte laat Duitsland staan als herinnering aan vervlogen tijden.

Terwijl ik rond de brug liep, bedacht ik dat ik hem vanaf de overkant van de Elbe beter kon fotograferen. Via de gloednieuwe autobrug reed ik naar het stadje Dömitz. Dat bleek een erg leuk dorp te zijn, gelegen naast een kleine, maar volledig gave vesting uit de zestiende eeuw. Aan de andere kant van Dömitz komt het riviertje de Elde uit in de Elbe, daar is een jachthaven en een sluis. Een lieflijk dorpje. Veel is er niet te beleven: te weinig voor een vakantie, maar heerlijk als camperstop. Er is zelfs een gevarieerd aanbod aan horeca: naast de traditionele Gasthof, is er een leuk cafeetje op het kerkplein en aan de haven zit een oude bierbrouwerij die volgens de laatste westerse hipstermode verbouwd is tot horecagelegenheid met stadsstrand.

Groene Band

De oevers van de Elbe zijn prachtig om met de fiets te verkennen. Toen het IJzeren Gordijn viel, hadden de milieuorganisaties de tegenwoordigheid van geest om te beseffen dat het niemandsland tussen de oost- en westgrens decennialang onberoerd was gelaten. Zij stelden voor dat zo te laten en de regeringen van de diverse landen stelden een ‘Groene Band’ in van de Oostzee tot de Zwarte Zee. Ter hoogte van Dömitz was de Elbe de grens en beide oevers zijn beschermd natuurgebied.

Dorfrepubik Rüterberg

In Dömitz hoorde ik dat er vijf kilometer verderop een bijzonder plaatsje was: Dorfrepublik Rüterberg. Tijdens de DDR periode besloot de overheid de grens iets te verleggen zodat de grensbewakers een beter zicht op de Elbe hadden. Het gevolg was dat het dorp Rüterberg in het Sperrgebiet kwam te liggen: aan de ene kant begrensd door de Elbe en de BRD-grens en aan de andere kant door de DDR-grens. Ze zaten gevangen in hun eigen dorp. Tussen 05.00 uur en 22.00 uur mochten inwoners met een speciale pas het dorp uit om naar hun werk te gaan, maar ze mochten geen bezoek ontvangen. Toen alles wat losser werd, trokken ze de stoute schoenen aan en riepen op 8 november 1989 de Republiek uit. Ze waren aan de late kant, want het heeft maar één dag geduurd: op 9 november ging de grens naar de BRD open en op 10 november die naar de DDR. Wel is de Republieksverklaring later officieel erkend, waardoor Rüterberg zich Dorfrepublik Rüterberg mag noemen. Een leuke camperstop voor één nacht, waar je niet alleen wat bijleert over de DDR, maar ook de voormalige klei-afgraving kan bezoeken: tot de nazi-tijd stond het dorp bekend als Broda, waar klei vandaan kwam waar je uitstekende bakstenen en klinkers van kon bakken.

Waar overnachtte ik?

In Dömitz zijn maar liefst drie camperplaatsen. Een betaalde camperplaats aan de haven waar het erg vol was toen ik er was en een kleine camping bij de sluis. Ik stond op de derde camperplaats: een gratis gedoogplaats zonder voorzieningen op de grote parkeerplaats naast de vesting. In Rüterberg stond ik op de camperplaats Dorfrepublik Rüterberg.